Wprowadzenie
Skuteczne wychowanie zależy przede wszystkim od relacji rodzic – dziecko. Emocjonalna więź, jaka się zawiązuje, jest najważniejszym czynnikiem, który chroni dziecko przed podejmowaniem ryzykownych decyzji czy zachowań, takich jak np. agresja, zażywanie środków odurzających czy łamanie przepisów prawa. Dzięki tej więzi dziecko ma szansę na osobową identyfikację z dorosłymi osobami, które niejako modelują jego pożądanie zachowania. Zbudowanie prawidłowej relacji nie jest proste, ale powinno opierać się na wzajemnej miłości, akceptacji i szacunku, ale także musi zawierać taki aspekt, jak granice czy normy wymagania.
Rodzice rzadko miewają w tej kwestii złe intencje, mimo to niekiedy ich starania nie przynoszą prawidłowych i oczekiwanych efektów. Czy zatem jest w ogóle możliwe nauczenie się budowania prawidłowych relacji? Z pewnością należy próbować się tego uczyć, nie tylko w stosunku do dziecka.
Pamiętajmy, że każde dziecko jest wyjątkowe, posiada wiele talentów. Zadaniem rodzica jest nieustanne poszukiwanie tych ukrytych skarbów, tak by pomóc mu je rozwijać. Dziecko będzie w stanie osiągnąć w życiu wiele, ale tylko wtedy kiedy mu w tym pomogą jego rodzice i opiekunowie.
Droga do bycia dobrym rodzicem rozpoczyna się od przyniesienia nowonarodzonego dziecka do domu. Niestety nikt nie poda nam gotowej instrukcji obsługi, którą będzie można zastosować 24 godziny na dobę. Na rodzicach spoczywa, więc bardzo duża odpowiedzialność. To od nich bowiem zależy, jaki człowiek wyrośnie z ich dziecka, czy zdołają go przygotować do samodzielnego, dorosłego życia. Im większą wiedzę posiada się na temat rodzicielstwa, tym większą szansę ma się na jej właściwy rozwój i odpowiednie ukierunkowanie.
OKREŚLANIE GRANIC
Rodzice czy opiekunowie dziecka borykają się codziennie z kaprysami swoich pociech, niekiedy zachowanie dziecka jest nieznośne i bardzo uciążliwe. Odróżnienie kaprysu od rzeczywistej potrzeby dziecka może sprawiać trudności. Tym bardziej, że każdy z nas miewa gorsze dni. Ważna jest reakcja dorosłego, dzięki której dziecko ma szansę nauczyć się odróżniać kaprys od potrzeby i wyciągnąć odpowiednie wnioski lub wręcz przeciwnie, upewnić się, że może wszystko robić. Dziecko potrzebuje drogowskazów, jakich są uwagi rodziców. Życie można porównać do drogi. Jeśli znajdują się na niej odpowiednie znaki, dziecko ma szansę osiągać swoje cele w poczuciu bezpieczeństwa. Zbudowanie poczucia bezpieczeństwa możliwe jest dzięki wyznaczeniu zasad. Pomagają one w porozumiewaniu się, dzięki nim wiemy, czego możemy się spodziewać.
Określenie granic dziecku możliwe jest po poznaniu swoich. Granice u osób dorosłych są budowane poprzez poczucie odpowiedzialności i własności. Dzięki stwierdzeniu i określeniu własnych granic, wiemy za co odpowiadamy, za kogo jesteśmy odpowiedzialni.
Dziecko uczy się także poznawać i stawiać granice, przestrzegać norm i zasad – w pierwszej kolejności od rodziców, później od innych dorosłych osób – tak by na koniec móc samemu dokonywać wyborów, które nie będą nikogo krzywdzić.
Etapy określania granic
⦁ poprzez słowo – staraj się przekazywać jasne komunikaty, które dotyczą zachowania dziecka – nie skupiaj się na uczuciach, wartościach czy postawie dziecka. Mów: np. Rozmawiam. Stukanie mi przeszkadza. A nie: Kasiu, nie widzisz, że jestem zajęta?
⦁ poprzez bycie konkretnym i bezpośrednim – mów krótko i jasno, czego oczekujesz, w razie potrzeby powiedz jak i kiedy ma wykonać zadanie. Mów: np. Wróć na kolację o siódmej. A nie: Tylko nie przychodź zbyt późno.
⦁ poprzez mówienie konkretne o konsekwencjach – Mów: np. Piłką możesz bawić się na podwórku, a nie w domu. Inaczej ją schowam. A nie: Tylko nie graj piłką w domu.
⦁ poprzez mówienie stanowcze, ale niepodnoszenie głosu.
⦁ Poprzez czyny – to, co mówisz, musi być poparte, tym co robisz – dlatego aby być wiarygodnym w oczach dziecka zawsze słowo popieraj czynem. Reaguj od razu na zachowania, których nie tolerujesz, np. gdy dziecko się bawi, pomimo tego, że nie zrobiło wcześniej tego, o co go poprosiłaś/poprosiłeś: „Jeśli nie sprzątniesz, nie dostaniesz samochodu przez kilka dni.”, „Nie ma zabawy, dopóki nie odrobisz lekcji.”.
Ćwiczenia:
1. W celu nauczenia się wyznaczania granic, warto przećwiczyć niektóre sytuacje. Poniżej znajdują się sposoby, jakie można zastosować przy określaniu zasad i reguł. Każdy z przedstawionych wariantów daje inne możliwości. Zapoznaj się z opisami, zastanów i zaznacz te, które są ci najbliższe.
⦁ Jeśli spóźnię się na kolację, mama zawsze mi ją odgrzeje i przyniesie.
⦁ Zawsze jak mam posprzątać marudzę i zwlekam z tym, a wtedy mama zawsze sprząta za mnie.
⦁ Jeśli nie chce mi się rano wstać na czas, rodzice zawsze zawożą mnie do szkoły.
⦁ Jeśli spóźnię się na kolację, to jej nie dostanę wcale.
⦁ Jeśli po sobie nie sprzątam, mama zabiera mi zabawki i krzyczy.
⦁ Jeśli zaśpię, rodzice robią mi awanturę.
⦁ Jeśli spóźnię się na kolację, muszę sam sobie ją przygotować.
⦁ Jeśli nie sprzątam, rodzice stanowczo mi mówią, jakie będą konsekwencje, gdy tego nie zrobię i zawsze dotrzymują słowa.
⦁ Jeśli zaśpię, rodzice na mnie nie czekają, żeby mnie podwieźć do szkoły.
2. Które ze zdań poniżej określają w jasny sposób granice. Przeczytaj i zaznacz:
⦁ Czy nie powinnaś pójść już spać?
⦁ Chcę, żebyś od razu po szkole odrabiał pracę domową.
⦁ Niestety, dziś masz szlaban na gry!
⦁ Sto razy mówiłem, żebyś tego nie dotykał!
⦁ Kiedy zamierzasz pozmywać?
⦁ Sok służy do picia, a nie do zabawy!
⦁ Jeśli chcesz jeździć na rolkach, załóż kask! Inaczej nie możesz jeździć!
⦁ Zaczniesz odrabiać w końcu te lekcje czy nie?!
⦁ Następnym razem tego nie weźmiesz, prawda?
⦁ Możesz iść się pobawić, jeśli najpierw wywiążesz się z dyżuru przy wyrzucaniu śmieci.
⦁ Nie pozwalam na rysowanie po ścianie, do tego służą kartki!
⦁ Chcesz zjeść już teraz czy za 5 minut?
3.Pomyśl i zapisz odpowiedzi:
⦁ W jakich momentach jest ci ciężko stawić dziecku jasne granice?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
⦁ W jaki sposób reagujesz na to, gdy dziecko testuje twoje ustalenia, zasady?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
⦁ Jak myślisz, czy wysyłasz swojemu dziecku jasne czy sprzeczne komunikaty na temat swoich zasad?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
⦁ Czy wysyłane przez ciebie komunikaty pomagają dziecku uczyć się określonych postaw i zasad?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
RADZENIE SOBIE DZIECI Z UCZUCIAMI
J. Sakowska uważa, że uczucia są bazą rozwoju człowieka, ważną częścią ludzkiej natury. Jeśli będą traktowane z należytą troską i szacunkiem mogą stanowić podstawę rozwoju i osiągania dojrzałości. Bez uczuć nie byłoby możliwe zrozumienie innych osób, nawiązywanie relacji. Uczucia są swojego rodzaju darem i wsparciem.
Ważne jest, by pamiętać, że każdy emocjonalny stan można zaakceptować, ale niektóre zachowania i działania należy ograniczyć.
Mamy problem z emocjami i uczuciami, których w ogóle nie chcielibyśmy odczuwać, czyli tych nieprzyjemnych. Warto jednak nie zamykać się na to, co naprawdę czujemy. Dlatego warto powiedzieć sobie, co tak naprawdę czujemy, a następnie wziąć odpowiedzialność, za decyzje, które zostały podjęte pod ich wpływem. Dopuszczanie do siebie przykrych emocji nie oznacza, że mamy prawo odreagowywać na innych osobach. Należy nauczyć się kontrolować, ale także dostrzec swoje wady. Świadome przyjmowanie tego, jak się zachowujemy, pomaga na kontrolowanie emocji i nie doprowadza do sytuacji, w których przejmują one nad nami kontrolę. Warto uświadomić sobie, jakie są nasze uczucia, dopiero wtedy możemy nauczyć się podejmowania decyzji, jak powinniśmy się w danym momencie zachować.
Wiedza o emocjach, uczuciach jest niezbędna. Dzięki kontroli, możemy nauczyć się wielu sposobów ich okazywania i wyrażania bez krzywdzenia przy tym innych osób. Podejmowanie działań zawsze jest bowiem związane z życiem emocjonalnym.
Nie jest prosto czasami radzić sobie z emocjami, dlatego tak ważne jest abyśmy pomogli dziecku nauczyć się właściwych reakcji, żeby ono także mogło sobie samo radzić z uczuciami.
Poniżej przedstawiamy kilka porad, w jaki sposób możemy tego dokonać
⦁ SŁUCHAJ SWOJE DZIECKO UWAŻNIE
⦁ Aby móc dobrze słuchać, ważne jest nawiązanie kontaktu wzrokowego. W praktyce oznacza to, że powinniśmy przerwać swoje zajęcie (odłożyć książkę, wyłączyć TV), aby skupić się na tym, co mówi do nas dziecko.
⦁ Nie zakładaj z góry, że wiesz, co chce ci powiedzieć dziecko, ponieważ może się zamknąć, jeśli przypiszesz mu coś, o czym nie pomyślało.
⦁ Zadawaj pytania wyjaśniająca, powtarzaj innymi słowami, to co usłyszałeś. Upewnisz się, czy dobrze zrozumiałeś dziecko: „Słyszę, że jesteś zdenerwowana jutrzejszym konkursem, dobrze cię zrozumiałam?”.
Podstawą dobrego słuchania jest brak przesadnych reakcji. Warto zakończyć rozmowę, dopiero później na spokojnie przemyśleć i podjąć działania. Impulsywna reakcja wzbudza w dziecku strach przed tym, co może się zdarzyć. W przyszłości grozi to zerwaniem porozumienia. Zachowaj opanowanie i bądź cierpliwym rodzicem, jeśli chcesz by twoja pociecha ci ufała i była otwarta. Dobre słuchanie pomaga w akceptacji naszego dziecka, tego, co mówi. Krytykowanie i wyśmiewanie się z niego zaniża jego poczucie wartości.
Aktywne słuchanie będzie dobrze funkcjonować, gdy:
⦁ będziesz mieć ochotę i czas, by wysłuchać swoje dziecko,
⦁ jesteś faktycznie gotowy akceptować emocje swojej pociechy,
⦁ ufasz w możliwości swojego dziecka.
Przeszkodą do aktywnego słuchania będzie:
⦁ manipulowanie dzieckiem, czyli nakłanianie go do tego, by zrobiło, to co chcesz,
⦁ brak uwzględniania potrzeb dziecka, jego zdania,
⦁ ocenianie dziecka,
⦁ usiłowanie słuchania, gdy nie ma się czasu.
2. AKCEPTUJ UCZUCIA SWOJEGO DZIECKA
Każdy potrzebuje zrozumienia, zwłaszcza jeśli przeżywa się silne emocje, uczucia, tak samo jest z dziećmi. Dziecko w emocjonującej chwili nie jest w stanie nikogo słuchać, nie będzie w stanie przyjąć rad, konstruktywnej krytyki czy pocieszenia. W takiej sytuacji pomocne jest jedynie wysłuchanie i udzielanie empatycznych odpowiedzi. Ważne jest nauczenie się języka akceptacji i empatii, ponieważ dziecko oczekuje od nas zrozumienia. Rady wszelkiego rodzaju są odbierane przez dziecko negatywnie, a użalanie się nad nim pogłębia jego frustrację, zaprzeczanie i bagatelizowanie uczuć budzi złość.
Nie zwracaj się do dziecka poprzez filozofowanie, dawanie rad, zadawanie pytań, zaprzeczanie, wyrażanie żalu, obronę drugiej osoby. Pamiętaj: Pozwalaj swojemu dziecku na wyrażanie emocji, ale nie pozwalaj na działanie pod ich wpływem.
Akceptowanie uczuć dziecka może nam sprawić trudności, ponieważ:
⦁ często nie potrafimy akceptować swoich uczuć, a co dopiero dziecka,
⦁ często bagatelizujemy przeżycia dziecka, skupiając się na jego zachowaniu,
⦁ nie pomagamy uporać się dziecku z emocjami, tylko uczymy jak je ma zwalczać,
⦁ nie dopuszczamy do siebie trudnych uczuć dziecka.
3. NAUCZ DZIECKO NAZYWAĆ UCZUCIA
Dziecko samo nie jest w stanie rozpoznawać swoje emocja, dlatego zadaniem rodzica jest nauczenie je, w jaki sposób ma te emocje określać. Tłumacząc dziecku zawiłość emocji, warto pamiętać, że najpierw sami musimy nauczyć się rozpoznawać własne uczucia. Jeśli dziecko nie chce rozmawiać o swoich przeżyciach nie należy ingerować na siłę. Techniczne opanowanie języka komunikacji nie daje gwarancji tego, że dziecko będzie nas rozumiało. Zadawanie pytań, dlaczego czujesz, to co czujesz, jest niedopuszczalne. Nie wyolbrzymiajmy sytuacji, jeśli nie wymaga tego sytuacja, starajmy się nie reagować ze zbyt dużym zaangażowaniem.
Odpowiedni dobór słów jest kluczową sprawą. Określając uczucia stosuj komunikaty typu: „Mam wrażenie…”, „Wydaje mi się, że..”. Nie bójmy się, jeśli nieprawidłowo nazwiemy lub rozpoznamy stan emocjonalny naszej pociechy, co doprowadzi do zerwania kontaktu. Dziecko samo będzie próbowało spróbować sprostować nasze spostrzeżenia, ale tylko pod warunkiem, że nie będziemy stwierdzać autorytatywnie, że wiemy, co czuje. Jeśli nie zareagowaliśmy od razu bądź nasza reakcja była nieodpowiednia, bo zignorowaliśmy nasze dziecko lub zaprzeczyliśmy jego uczuciom, możemy powrócić do sprawy i wszystko jeszcze raz na spokojnie omówić.
ZAKOŃCZENIE
Rozwój dziecka powinien opierać się na bezwarunkowej miłości, dlatego tak ważne jest, by dziecko miało pewność i czuło, że jest kochane, bez względu na to, co zrobi, pomyśli czy powie. Dając mu wsparcie w swojej osobie stwarzasz mu poczucie bezpieczeństwa i stabilności.
Dzięki temu wszystkiemu twoje dziecko może wzrastać w atmosferze, która umożliwi mu zdobywanie odwagi do okrywania nowych rzeczy. Poczucie bezpieczeństwa daje dziecku szansę na bycie sobą, reagowanie w pozytywny sposób na bodźce z zewnątrz. Wszystko to sprzyja otwartości, uczeniu się , kształtowaniu poglądów, nieustannego rozwoju. Akceptuj swoje dziecko takim, jakie jest. Pielęgnuj wasze wzajemne relacje, pozwalaj mu na rozwój, uczczenie się, samodzielne podejmowanie decyzji, na bycie twórczym. Akceptuj jego słabe i mocne strony, ale nie toleruj zachowań, które nie są godne pochwały. Dzięki temu twoje dziecko nauczy się kochać siebie i innych, zdobędzie poczucie własnej wartości. Pełna akceptacja jest niejako wynikiem miłości bezwarunkowej. Obserwuj swoje dziecko, słuchaj je, rozmawiaj z nim, a w ten sposób ono nauczy się zdrowych relacji i zasad komunikacji.
Bez miłości, akceptacji, poczucia bezpieczeństwa, bez dobrej komunikacji twoje dziecko nie będzie się mogło prawidłowo rozwijać. Wspieraj swoje dziecko w podejmowanych przez nie wyborach i bądź przy nim, nawet jeśli będzie to trudne.
Jesteś zadowolony z materiału ?
Chcesz więcej ?
Chętnych zapraszamy do darmowego bogatego szkolenia- (poradnika)
Spis treści materiałów które przygotowaliśmy dla Państwa:
Moduł I
- Określanie granic.
- Radzenie sobie dzieci z uczuciami.
- Zachęcanie dziecka do współpracy.
- Kary.
- Samodzielne dziecko.
- Odgrywanie ról przez dziecko.
- Znaczenie motywacji i poczucia własnej wartości.
Moduł II
- Wspieranie rozwoju talentów dziecka.
- Istota inteligencji dziecka (rola rodziców).
- Nasze oczekiwania wobec dzieci.
- Emocjonalne wsparcie.
- Nauka i zabawa
Aby skorzystać z materiałów:
1. zostaw swój mail pod linkiem: http://jakbycdobrymrodzicemdarmowyporadniktest.gr8.com/
2. w ciągu kilku minut dostaniesz dostęp do materiałów na wskazany mail
3. ponad 80 stron materiałów z przykładami, testami, ilustracjami
Zapraszamy do zapoznania z materiałem i zgromadzoną wiedzą.